Chủng Loại Gunpla – Gundam Bạn Nên Biết
Chủng loại Gunpla
Đối với các loại mô hình nhựa thông thường thì cần phải dùng chất kết dính để cố định part và sơn lên đó để có được màu sắc mong muốn, nhưng từ năm 1988 trở đi thì Gunpla đã có một bước đột phá là người chơi không cần phải dùng keo dán và sơn mà vẫn lắp ráp được mô hình với màu sắc như trong Anime. Bandai đã có một loại cải cách nhằm hướng đến những người không quen với việc lắp ráp mô hình và giới trẻ như việc lắp ráp không dùng keo, chỉ dùng kiểu lắp ráp snap-fit (lợi dụng tính đàn hồi, tính ma sát của các part nhựa để cố định chúng với nhau) và các part nhựa đã có sẵn màu.
Ngoài ra, đối với tầng lớp fan của Gunpla từ trước thì Gundam còn cho ra đời các dòng sản phẩm cao cấp như MG. Các dòng Gunpla đắt tiền này cũng sử dụng phương pháp snap-fix, lắp ráp không dùng keo, nhưng cũng chừa chỗ cho họ sơn vẽ,"độ" để mô hình hoàn thành đẹp hơn. Và kể từ series Gyakushū no Shā thì một phần khớp của mô hình được cố định bằng ốc vít. Về phần sơn thì đối với từng bộ kit, GSI Creos còn phát hành các loại sơn Gundam Color và Gundam Marker dưới dạng bút để nhắm đến đối tượng trẻ tuổi, ít có kinh nghiệm trong lãnh vực mô hình.
Về tỷ lệ thì trong chủng loại Gunpla có 3 loại chủ yếu như dưới đây nếu lấy mẫu Gundam trong Anime cao 18m làm chuẩn
1/144: mô hình cao chừng 12.5cm
1/100: mô hình cao chừng 18cm
1/60: mô hình cao chừng 30cm
Trong số này, các Gunpla đầu tiên có tỷ lệ 1/144 và tỷ lệ này trùng khớp với tỷ lệ chuẩn quốc tế nên nó được sử dụng đến bây giờ. Đương thời, mô hình các nhân vật Anime không thống nhất theo tỷ lệ nào cả, nhưng Bandai đã thống nhất tỷ lệ đối với Gunpla và đó cũng là một nhân tố chính trong sự thành công của Gunpla. Ngoài ra, việc phân loại tỷ lệ cũng giúp phân định được mức độ tinh xảo cũng như giá thành của Gunpla.
Bởi vì Gundam là loại vũ khí không tồn tại trong thực tế nên theo từng series, từng tỷ lệ lại có những chi tiết khác nhau. Chẳng hạn, Gundam RX-78-2 là mẫu đại diện cho series Gundam cũng có rất nhiều kit ở các dòng như kit cũ (1/144, 1/100/, 1/60 và 1/72), MSV, HG, MG, PG, FG, HGUC, HG ver.G30th, Mega Size Model và RG.
DÒNG KIT DỰA THEO SERIES
Là dòng kit được phát hành có chủ đề bám theo các series Anime được chiếu trên truyền hình. Các dòng kit này thường được đặt theo tên của series Anime tương ứng và khác với các dòng kit cao cấp sau này, dòng kit này không có cấp độ (grade). Đối với các series trên truyền hình thì có các dòng kit 1/144 với giá trung bình chừng 300~600 en và các dòng 1/100, 1/60 với giá chừng 700~3000 en.
Riêng đối với series OVA thì chỉ có dòng kit 1/144 tương ứng và giá cả dao động từ 500~1000 en. Ngoài ra Bandai còn phát hành các dòng kit nhựa của MSV (Mobile Suit Variation) và Gundam Sentinel với nhiều mẫu mã phong phú. Một điều thường thấy ở các dòng kit này là nhà sản xuất tập trung vào các kiểu Gundam xuất hiện ở đầu series Anime và thường không mấy tập trung hay bỏ qua, không sản xuất những kiểu người máy xuất hiện vào cuối series.
DÒNG KIT CŨ
Là tên gọi dòng kit nhựa được phát hành trước thập niên 1990, trước khi Bandai áp dụng kỹ thuật phun màu vào nhựa trong khi thành hình (thành hình là thuật ngữ của ngành tạo hình, chỉ việc đúc, ép nguyên liệu thành hình dạng) Gunpla (System Injection). Dòng kit này có giá chừng 300 en và part đơn sắc, không nhiều màu sắc như các dòng HG, MG sau này nên nếu muốn có được màu sắc như trong Anime thì cần phải sơn.
Và mãi đến thập niên 80 thì kỹ thuật snap-fix mới ra đời nên khi ráp dòng kit cũ này cần phải dùng đến chất kết dính, vì vậy Bandai luôn đóng kèm một gói keo dán trong từng hộp Gunpla. So với các dòng cao cấp sau này như HG và MG thì dòng kit cũ này có khớp kém linh hoạt hơn, phạm vi cử động của khớp cũng hẹp hơn và thường mắc nhiều lỗi thiết kế. Ban đầu, tên gọi “kit cũ” được dùng để chỉ chung các loại mô hình Robot xuất hiện trong Anime, các siêu anh hùng trong chương trình Tokusatsu do Bandai sản xuất và Gundam được xếp ở vị trí thứ 4 trong bộ “Best Collection”.
Nhưng kể từ sau dòng MSV thì Gunpla trở thành một nhãn hiệu độc lập với các loại mô hình khác và trong số dòng kit cũ này, có một số mô hình được sơn sẵn màu cần thiết và được bán dưới dạng phiên bản đặc biệt trong dịp kỷ niệm 10 năm sản xuất Gunpla.
Từ năm 1988 trở đi thì kỹ thuật thành hình part nhựa có sẵn màu được áp dụng, vì vậy các mẫu cần phải sơn ngày càng ít dần.
So với các dòng kit MG và PG sau này có cấu tạo khung thì dòng kit cũ có cấu tạo lớp, bên trong rỗng (tiếng Nhật: monaka) nên dòng kit này cũng còn được gọi là Monaka-kit. Kiểu cấu tạo này cho phép người chơi chỉnh sửa, độ chi tiết cho mô hình khá dễ dàng.
DÒNG REAL TYPE
Khuynh hướng chủ yếu của Gunpla thời kỳ đầu, khi các mẫu “độ” Gundam được đăng tải trong cuốn “How to build Gundam” là việc sơn phết bằng màu sắc ngụy trang theo màu của môi trường để đánh lừa quân địch. Khuynh hướng này cũng ảnh hưởng mạnh đến thương phẩm của Bandai và dòng kit này được gọi là Real Type và gồm 7 chủng loại là Gundam, Zaku, Zaku cũ, Dom, Guncannon, Jimu và Gelgugu. Tất cả đều có tỷ lệ 1/100, được thành hình theo kiểu kit cũ nhưng được dán thêm nhiều miếng decal thay sơn. Những miếng decal thường thấy ở các dòng kit cao cấp sau này có nguồn gốc từ dòng Real Type này.
DÒNG FG (FAST GRADE)
Khi các series Gundam mới ra đời trên truyền hình thì Bandai cũng cho ra đời các dòng Gunpla tương ứng với giá cao, trong khi đó thì khuôn thành hình của dòng kit cũ rẻ tiền ngày càng hao mòn và lượng sản xuất cũng ít dần, dẫn đến việc khan hiếm kit cũ. Dòng FG ra đời trong bối cảnh như vậy để đóng vai trò thay thế dần kit cũ và hướng đến đối tượng mới nhập môn Gunpla.
Từ năm 1999 đến năm 2000 đã có các loại Gundam, Zaku II được bán ra với tỷ lệ 1/144. Dòng FG này được thành hình đơn sắc, các khớp không dùng nhựa poly cap và có thiết kế giống kit cũ nhưng lại sử dụng kỹ thuật ráp snap-fix của các dòng kit sau này. Giá của dòng FG này là 300 en chưa bao gồm thuế.Từ ngày 11 tháng 12 năm 2006, công ty thực phẩm Ezaki Glico tung ra thị trường một loại chocolate mang tên “Pocky Gunpla Pack” mà theo đó, trong mỗi hộp chocolate Pocky của họ, khách hàng sẽ được tặng một mô hình Gundam. Vì vậy từ đó Gunpla cũng xuất hiện trong các cửa hàng tiện lợi (Kombini) vốn không bán mô hình.
DÒNG KIT HG (HIGH GRADE)
DÒNG KIT MG (MASTER GRADE)
Dòng MG này cũng xuất hiện nhiều phiên bản do nhà thiết kế Katoki Hajime thiết kế lại kiểu dáng và chúng được gọi là phiên bản Ka (Ver.Ka) sau tên gọi. Dòng MG cũng có nhiều thương phẩm mà các dòng khác không có, một số kit có bộ khung nhỏ hơn các MS thông thường, không dùng khớp Polycap mà chỉ dùng nhựa ABS để cấu thành nên khớp động của mẫu.
Dòng kit MG hướng đến đối tượng chơi từ 15 tuổi trở lên và có giá dao động từ 3000~5000 en. Mẫu MG rẻ nhất là Ball Ver.Ka giá 2000 en và cao nhất là The 0 với giá12000 en (ngoài ra phải kể đến phiên bản sơn màu kim loại của mẫu Sazabi giá 14000 en).Một số kit MG còn bao gồm cả các mô hình pilot chưa được sơn, và trong một số sự kiện nhất định thì mẫu MG còn có thêm phiên bản nhựa trong (clear kit) hoặc được mạ kim loại với số lượng hạn chế.
DÒNG KIT PG (PERFECT GRADE)
Là dòng kit được phát hành trong đợt kỷ niệm 20 năm ngày xuất hiện Gunpla, có tỷ lệ 1/60. Đúng như tên gọi, đây là dòng kit nhựa hoàn hảo nhất trong số các dòng, chi tiết nhất và tỉ mỉ nhất. Cấu tạo bên trong của kit PG phức tạp và đầy đủ hơn so với MG, ngoài ra còn sử dụng nhiều kim loại bên cạnh chất liệu nhựa cũng như sử dụng nhiều chế phẩm điện tử phát quang như đèn LED.
PG là dòng kit có cấu tạo phức tạp nhất, vì vậy số part trong một bộ thường lên đến vài trăm. Tuy nhiên, thời gian gần đây thì Bandai cũng đã ứng dụng kỹ thuật sản xuất PG vào trong dòng MG nên dòng này cũng đạt mức độ tương đương với PG, vì vậy ngoài tỷ lệ ra thì khó có thể tìm thấy sự khác biệt giữa MG và PG. Đối tượng của dòng PG là người chơi trên 15 tuổi và có giá từ 5000 en trở lên. Bộ kit đắt nhất là Wing Gundam Zero (phiên bản Endless Waltz) giá 30000 en.Thông thường thì PG tập trung vào các mẫu Gundam chính trong các series nổi tiếng và thường được xuất xưởng sau phiên bản MG, tuy nhiên cũng có trường hợp ngoại lệ như 00 Raiser, bản MG lại xuất hiện sau bản PG.
DÒNG KIT RG (REAL GRADE)
Dòng này được phát hành nhân kỷ niệm 30 năm Gunpla, có tỷ lệ 1/144 và cấu tạo chi tiết, tỉ mỉ như mẫu vật thật nằm gọn trong lòng bàn tay. Mô hình đầu tiên của dòng này là RX-78-2 được phát hành vào tháng 7 năm 2010. Dòng kit này thừa kế hết những tinh hoa kỹ thuật của hai dòng MG và PG, từng bộ phận được thiết kế sao cho giống mẫu vật thật nhất. Về cấu tạo thì dòng RG gồm một bộ khung xương bên trong và được được gắn giáp bên ngoài, không khác gì thiết kế của Gundam trong nguyên tác.
Về khớp nối giữa các bộ phận thì RG là dòng có phạm vi cử động lớn nhất trong các dòng kit nhựa. Dòng kit này áp dụng kỹ thuật thành hình đa sắc nên sau khi lắp ráp không cần sơn mà chỉ cần kẻ lằn chìm và sơn phủ (top coat) là hoàn chỉnh.Về Runner thì dòng RG áp dụng kỹ thuật thành hình Advanced MS Joint vốn được nâng cấp từ kỹ thuật System Injection cũ, các bộ phận (part) gần như được lắp ráp sẵn trên Runner và chỉ cần cắt ra khỏi Runner cũng gần như hoàn thành phần khung xương của mô hình. Cũng chính vì vậy mà khi thao tác sai dẫn đến một bộ phận nhỏ bị hỏng thì người chơi phải mua lại cả phần Runner đó. Phần nhựa giữa Runner và part được gọi là Gate, và đối với dòng RG thì có ba loại Gate là Under Gate, Cavi Gate và Kusabi Gate.
Ngoại trừ Under Gate thì hai loại còn lại đều có diện tích nhỏ hơn Gate của các dòng kit khác nên khi cắt ra khỏi Runner không để lại vết trắng hay vết cắt như đối với các loại khác. Tuy nhiên, vì diện tích tiếp xúc giữa Gate và part nhỏ hơn nên áp lực tác động lên phần này lớn hơn, dễ dẫn đến tình trạng part bị bong một phần do cắt.
Decal của dòng RG tái hiện chi tiết từng chỗ đánh dấu, ký hiệu trên toàn thân Gundam như trong nguyên tác và có trên trăm chỗ để dán. Trong số này có những phần decal tái hiện được ánh kim sáng loáng nên khi dán vào các phần khớp sẽ mang lại hiệu quả như được mạ bằng kim loại. Mô hình đầu tiên trong dòng RG này là RX-78-2 dựa trên mô hình Gundam 1/1 ở hội chợ mô hình Shizuoka, và thông qua việc lựa chọn decal dán, người chơi cũng có thể tái hiện lại hình ảnh mô hình 1/1 này với kích thước trong lòng bàn tay.
DÒNG KIT CHIẾN SĨ BB
Chiến sĩ BB (BB Senshi) là tên gọi chỉ chung các dòng Musha Gundam và SD Gundam vốn không theo tỷ lệ chuẩn nào. Tuy nhiên trong dòng Chiến sĩ BB thì SD chiếm đa số. SD là kiểu mô hình nhỏ gọn và được thiết kế phần đầu to hơn phần thân với kiểu dáng dễ thương, giản lược nhiều chi tiết và cường điệu hóa các chi tiết nổi bật. So với dòng HG và MG thì dòng này rẻ hơn, giá chừng 500 en (ban đầu là 300 en) đến 600 en nên cấu tạo cũng đơn giản hơn.
Tên gọi của dòng này xuất phát từ việc lợi dụng lò xo để đẩy bật đạn BB (viên đạn nhựa tròn) ở các mô hình thế hệ đầu, nhưng chức năng này thường bị lược bỏ ở các dòng BB sau này. Trong hệ Musha Gundam thì kể từ sau series Musha Banchō Fūunroku thì mô hình được thiết kế với hình thể thấp lùn, đầu to chân ngắn. Series Chiến sĩ BB hiện thời là BB Senshi Sangokuden (Chiến sĩ BB Tam quốc truyện) lấy đề tài Tam quốc diễn nghĩa theo bộ Anime cùng tên, trong đó các nhân vật Tam quốc được thể hiện dưới dạng Gundam và các kiểu người máy liên quan.
CÁC DÒNG KIT KHÁC
EX MODEL
Là dòng kit có đề tài là các loại chiến xa, chiến hạm đóng vai trò phụ trợ trong các series Gundam. Dòng này giá thành rẻ hơn dòng kit resin nhưng đắt tiền hơn các dòng mô hình nhựa thông thường. Tỷ lệ của dòng kit này là 1/144 nhưng đối với các mô hình chiến hạm như Albion, Argama, White Base, Lavien Rose thì lại thống nhất tỷ lệ là 1/1700.
U.C.HARD GRAPH
Là dòng kit được phát hành từ năm 2006, đề tài là các loại chiến xa thiết giáp với tỷ lệ 1/35 và tái hiện thế giới quan của các series Gundam. Dòng kit này còn đi kèm với mô hình binh sĩ, hỏa khí, trang phục trang bị và một phần MS. Thiết kế của dòng kit này nhắm đến tính thực tế trong tạo hình và cần phải dán một số chỗ khi lắp ráp.
GUNPLA COLLECTION
Là dòng kit được phát hành từ năm 2006, áp dụng kỹ thuật thu nhỏ với tỷ lệ 1/288, một phần khớp được giản lược và dùng snap-fix, khớp tròn (ball joint). Dòng kit này được sản xuất tại Trung Quốc chứ không phải tại Nhật như các dòng khác.
SPEED GRADE COLLECTION
MEGASIZE MODEL
Là sản phẩm được bán ra thị trường vào ngày 6-3-2010 nhân kỷ niệm 30 năm ngày phát hành Gunpla. Dòng này cho tới nay chỉ gồm một mẫu duy nhất là RX-78 với thiết kế kiểu dáng dựa trên mẫu RX-78 tỷ lệ 1/1 trong GREEN TOKYO Gundam Project. Kit này có tỷ lệ 1/48 và sử dụng kỹ thuật Runner Lock nhằm giản tiện hóa quá trình lắp ráp.
NHỮNG DÒNG GUNPLA ĐÃ TUYỆT BẢN
Vì sau khi phát sóng, các dòng Gunpla luôn được tái bản nhiều lần nên nó được đánh giá là không bao giờ bị tuyệt bản. Tuy nhiên, thực tế là có một số dòng kit rơi vào con đường “tuyệt chủng” như liệt kê dưới đây.
KIT MÀU
Là dòng kit được thành hình với từng part mang màu sắc khác nhau nằm trong cùng một runner, vì vậy người chơi không cần phải sơn cũng có được một mô hình gần với hình ảnh trong Anime. Dòng này sử dụng kỹ thuật thành hình các part mang màu sắc khác nhau nằm cạnh nhau trong cùng runner và kỹ thuật này sau này tiến hóa thành kỹ thuật System Injection sử dụng nhiều loại nguyên liệu trong giai đoạn thành hình.
Các dòng HG và MG sau này đương nhiên sử dụng kỹ thuật thành hình đa sắc, nhưng đương thời đây là dòng đầu tiên áp dụng kỹ thuật này. Dòng này có tỷ lệ 1/250 và tất cả các khớp đều cử động được, khắc phục được nhược điểm là khớp đơ của các dòng kit nhỏ. Dòng này có 4 chủng loại được phát hành là Gundam, Zaku chuyên dụng của Shā, Zaku sản xuất đại trà và Gouf.
Đến thời điểm hiện tại thì dòng kit màu này đã tuyệt bản, nhưng vào tháng 8 năm 2009, nhân dịp kỷ niệm 30 năm Chiến sĩ cơ động Gundam, công ty thực phẩm Nisshin đã hợp tác với Bandai cho ra đời một số kit màu với tỷ lệ 1/380, nhỏ nhất từ trước đến nay và bán ra với số lượng có hạn. Kit này được bán kèm với một loại mỳ cốc của Nisshin trong gói sản phẩm Cup Noddle mini Gunpla Pack. Dòng này cũng gồm 4 chủng loại là RX-78 Gundam, aku chuyên dụng của Shā, Zaku sản xuất đại trà và Dom.
Đến tháng 8 năm 2010, công ty thực phẩm Nisshin lại tiếp tục tung ra thị trường những mẫu Gunpla với tỷ lệ 1/380 với số lượng có hạn và sử dụng nhựa trong. Loại kit này được bán trong gói sản phẩm Cup Noddle Shā chuyên dụng Chiri Tomato mini Gunpla Pack. Hai loại kit do Nisshin phát hành này cùng với dòng kit do Pocky phát hành là một trong những món trang phục chơi đi kèm với sản phẩm ăn uống tại Nhật.
CHARATER COLLECTION
Là dạng figure của các nhân vật xuất hiện trong series Gundam đầu tiên, tỷ lệ 1/20 và gồm 10 mẫu nhân vật như Amuro, Matilda, Kai…. Giá bán khoảng 100 en. Đương thời có nhiều modeller độ lại dòng figure này và nổi tiếng, việc này dẫn đến trào lưu figure nhân vật thịnh hành tại Nhật sau đó. Năm 1998, kỷ niệm 20 năm ngày Gundam ra đời, Bandai tái phát hành dòng figure này với nhựa trong và đi kèm với poster. Các dòng từ MG trở đi sau này cũng tặng kèm figure nhân vật với cùng tỷ lệ.
BUBBLE CAST MODEL
Loại kit này không sử dụng nhựa thông thường mà sử dụng loại nhựa styrol có bọt. Sản phẩm đi kèm với loại keo chuyên dụng để dán styrol khi lắp ráp. Dòng kit này chỉ gồm một mẫu duy nhất là Zaku II.
MOBILE SUIT SENGOKUDEN
Là dòng kit lấy đề tài các võ sĩ đạo trong thời kỳ Chiến quốc tại Nhật. Tuy nhiên dòng này không phải SD mà có tỷ lệ 1/144 và áp dụng kỹ thuật MS Joint có từ đời HG RX-78 ban đầu. Dòng này chỉ gồm 3 mẫu là Musha Gundam, Maakutsu và Niu.
MICRO GUNDAM
Là dòng kit xuất hiện từ năm 1994, áp dụng và phát triển kỹ thuật thành hình đa sắc của dòng kit màu, khớp của dòng này được lắp hoàn chỉnh sẵn ngay trong runner. Vì không bán chạy nên sau đó đã tuyệt bản. Dòng này gồm 3 mẫu chính là Nu Gudam, Gundam, Zaku và một số dị bản của chúng.
LIMIT MODEL
Dòng này được phát hành với số lượng ít vì Bandai đã xác định sẽ không bán được nhiều. Đối với dòng EX Model như kể trên, nhà sản xuất nâng giá bán lên cao để khấu trừ cho khuôn thành hình hư hao còn đối với dòng kit này, Bandai bán với giá thấp vì khuôn đúc được làm đơn giản. Giá bán dòng này tương đương với những dòng kit nhựa khác nhưng cử động hạn chế, kit gồm nhiều loại nhựa đặc thù như styrol phát bọt nên part khá dày. Sau khi biến hình, cử động cũng dễ phát sinh vết lõm, cong trên sản phẩm. Đối với dòng này, để có được hình mẫu như trong Anime thì người chơi phải tự sơn lấy.
Đăng bởi .
BBCOSPLAY
Bán và cho thuê Đồ Hóa Trang và phụ kiện Cosplay
ĐT: 0947.927.017
Email:bbcosplay.com@gmail.com
Facebook:fb.me/bbcosplay.shop
Thời gian: Thứ 2 - thứ 7 8h-20h, Chủ Nhật 10h-18h.
Địa chỉ: 118/19 Bạch Đằng, P.24, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh